سخن اول
موسسه فرهنگی هنری قرآن پژوهان با اعتقاد راسخ براین اصل که قرآن کریم بزرگترین هدیه و تنها کتاب آسمانی است که می‌تواند در راه ماندگان و گم گشتگان را در مسیر هدایت قرار دهد، با هدف گسترش و ترویج علوم قرآنی و معارف اسلامی، سعی نموده است تا با پذیرش تعداد محدودی از دانش آموزان مستعد و علاقه‌مند به فراگیری علوم و مفاهیم قرآنی، علوم مختلف قرآنی از جمله تفسیر، ترجمه و تجوید، حفظ، صوت و لحن، همخوانی ، ترتیل، مکالمه عربی و… را به ایشان آموزش دهد تا ضمن فراگیری مفاهیم قرآن در مدت یک سال موفق به حفظ کل قرآن کریم شوند. پس از یک سال آموزش فشرده در سال‌های بعد در کنار ادامه تحصیل به صورت پاره وقت به فراگیری علوم تکمیلی قرآن پرداخته و در صورت تمایل و با پشتیبانی موسسه در یکی از رشته های علمی و هنری به صورت متمرکز فعالیت نمایند تا در آینده با استفاده از ابزارهای جدید تبلیغی، معارف قرآنی را در جامعه منتشر سازند.
تاریخچه موسسه
دست اندرکاران موسسه فرهنگی هنری قرآن پژوهان که سابق بر این از سال ۶۹ _ ۷۰ تحت عنوان محفل انس با قرآن و محفل راهیان نور، قریب به یک دهه در مساجد، مدارس و پایگاه های تابستانی و کانونهای فرهنگی به تعلیم، حفظ قرآن، قرائت و مفاهیم، تجوید و دیگر فعالیتهای قرآنی می‌پرداختند با درک ضرورت انجام فعالیتهای فرهنگی نسل جوان و نوجوان و با عنایت به اینکه آموزش قرآن به روش سنتی نتیجه‌ای مطلوب را به دست نمی دهد، در مردادماه سال ۱۳۷۹ با مشورت و رایزنی های بسیار با کارشناسان و فعالان حوزه قرآن و تهیه طرحی جامع در خصوص تاسیس مدارس قرآنی، فعالیت رسمی خود را آغاز کرد و به فضل الهی توانست در مدت کوتاه گام‌های بلندی را در راستای توسعه و ترویج فعالیتهای قرآنی بر دارد که در ذیل به اختصار به اهم این فعالیت ها می پردازیم:
اهم فعالیتهای موسسه فرهنگی هنری قرآن پژوهان
۱_تاسیس اولین مدرسه قرآنی پسرانه در شهر تهران در سال تحصیلی ۷۹_۸۰
در سال تحصیلی ۷۹_۸۰ این مدرسه با هدف اجرای دوره تخصصی حفظ کل قرآن کریم در یک سال تاسیس شد. از میان ۹۰۰ نفر از ثبت‌نام کنندگان و علاقه‌مندان به حفظ آیات نورانی قرآن کریم تعداد ۴۰ نفر از پسران مستعد و نوجوان را پس از طی مراحل مختلف و آزمون‌های ورودی گزینش نمود و این عزیزان پس از یک سال تحصیلی توانستند با موفقیت جزء اولین فارغ التحصیلان مدارس حفظ تخصصی قرآن در تهران به شمار آیند.
۲_تاسیس اولین مدرسه قرآنی دخترانه در شهر تهران در سال تحصیلی ۸۰_۸۱ با ویژگی حفظ یکساله کل قرآن کریم
فارغ التحصیلان این موسسه از میان خیل عظیم ثبت نام کنندگان پس از گذراندن مراحل ثبت‌نام، از امتحانات روخوانی، روانخوانی، اطلاعات قرآنی و مذهبی، تجوید ، مفاهیم ،تست هوش، تست حافظه و گذراندن دوره های فشرده حفظ و مصاحبه با قرآن پژوه و اولیای آنان، انتخاب و سپس پس از یک سال تلاش بی وقفه علاوه بر حفظ کل قرآن کریم توانستند به فراگیری ترجمه قرآن، تفسیر نسبی آیات، مکالمه عربی و تجوید و… نیز بپردازد.
۳_تاسیس اولین دوره تربیت مربی حفظ قرآن کریم جهت خواهران و برادران با ویژگی حفظ یکساله کل قرآن کریم در سال تحصیلی ۸۰_۸۱
این دوره با استفاده از استادان برجسته حوزه و دانشگاه برگزار شد که افراد مستعد پس از گذراندن دوره یکساله علاوه بر حفظ کل قرآن کریم، با شرکت در کلاسهای تفسیر، روش تفسیر، کارگاه تفسیر ،تجوید، اخلاق، علوم قرآن و پاسخگویی به سوالات و شبهات قرآنی و مذهبی و شرکت در دوره های کارآموزی و کارورزی، آمادگی لازم را جهت اداره کلاس های مختلف قرآنی کسب کردند. به فضل الهی طی دو سال فعالیت، ۱۶۰ نفر از این عزیزان موفق شدند در دوره‌های تربیت مربی شرکت کنند و تقریباً بیشتر فارغ‌التحصیلان نیز به عنوان مربی در این موسسه و شعبات آن مشغول به کار و تدریس شدند.
۴_برگزاری دوره های پاره وقت حفظ قرآن کریم
این دوره ها که از بهار سال ۸۱ با هدف عمومی سازی کلاسهای حفظ قرآن آغاز به کار کرد، اولین ترم خود را که با عاشورا و تاسوعای حسینی مصادف بود ، به نام دوره امام حسین علیه السلام نامگذاری کرد و مجموعاً بیش از ۵۰۰ نفر در اولین ترم سه ماهه مشغول به تحصیل شدند.
۵_اعزام مربی
با تأسیس مراکز تربیت مربی و فارغ التحصیلی ده‌ها نیروی کار آزموده و حافظان کل قرآن در موسسه ، نیروها جهت اعزام مربی آماده شدند.
۶_طراحی سیستم مدرسه غیر حضوری حفظ قرآن به صورت مکاتبه‌ای و تلفنی
با توجه به تعداد زیاد اعضای این موسسه ،عده بسیاری، با وجود علاقه زیاد و استعداد کافی، به دلیل دوری مکان و نداشتن فرصت، امکان حضور مستمر و منظم در کلاسهای مورد علاقه خویش را نداشتند . به پشتوانه تجربه طولانی در زمینه آموزش‌های قرآنی، طرحی تدوین شد که این گروه از مخاطبان بتوانند به صورت غیر حضوری و با استفاده از آموزش‌های مکاتبه ای و تماس‌های تلفنی از این آموزش‌ها بهره‌مند شوند.
۷_برگزاری دوره های تثبیت حفظ
موسسه قرآن پژوهان با برگزاری دوره‌های مختلف تثبیت حفظ و با به کارگیری استادان مجرب حفظ قرآن، با برنامه ریزی های آموزشی مختلف و تشکیل کلاسهای مرور و تثبیت و برگزاری امتحانات مستمر و پایان ترم ، علاوه بر انسجام حفظ قرآن پژوهان در شکل‌گیری اطلاعات قرآنی و مذهبی فارغ التحصیلان پس از این دوره ها نیز نقش بسیار مهمی را ایفا کرد.
۸_تشکیل کلاس های آمادگی کارشناسی ارشد( ویژه فارغ التحصیلان)
حافظان کل قرآن کریم می توانند با استفاده از مصوبه مجلس شورای اسلامی ایران در سال ۷۵ با شرکت در آزمون سراسری کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث و در صورت کسب حد نصاب نمره و دادن امتحان حفظ قرآن، مدرک رسمی کارشناسی یا کارشناسی ارشد خود را در رشته علوم قرآن و حدیث از دانشگاه های دولتی و آموزش عالی دریافت کنند.
موسسه قرآن پژوهان جهت ارتقای سطح علمی حافظان کل قرآن کریم و فارغ التحصیلان خود ، با تشکیل کلاس های آمادگی کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث و فراهم کردن مقدمات این امر و ایجاد تمهیدات لازم، در این زمينه به موفقیت‌های چشمگیری رسید.
۹_برگزاری همایش های بزرگ قرآنی
فضاسازی در زمینه فعالیتهای قرآنی و ایجاد بستری مناسب جهت جلب توجه افکار عمومی به سمت فعالیت های قرآنی، از امور ضروری و مهم موسسه می باشد. برای این مهم اقدام به برگزاری همایش های بزرگ قرآنی نمود که از جمله اهم این فعالیت ها عبارتند از:
الف) برگزاری همایش بزرگ قرآن و عترت با بیش از ۵ هزار نفر شرکت کننده
این جلسه با شکوه در مصلای بزرگ شهرری تشکیل شد ؛ همراه با برنامه های متنوع قرآنی همچون قرائت قرآن، اجرای تواشیح و مدیحه سرایی توسط گروهی از قرآن پژوهان و قاریان و حافظان و گروه های ممتاز تواشیح و مدیحه سرایی کشور اجرا شد که در طول تاریخ قرآن کشور کم نظیر محسوب می‌شود.
ب) همایش افتتاحیه دوره های تربیت مربی و تاسیس مدرسه دخترانه حفظ قرآن کریم
در این همایش که در جمع شخصیت‌های آشنای قرآنی کشور و در سالن همایش‌های بین‌المللی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران برگزار شد ، از اولین قرآن پژوهان و حافظان نوجوان این موسسه که در مدرسه پسرانه حفظ قرآن فارغ التحصیل شده بودند تقدیر به عمل آمد.
۱۰_مسابقات بزرگ کتابخوانی با حضور بیش از ۲۵۰۰ نفر از قرآن پژوهان
یکی از فعالیتهای قرآنی این موسسه برگزاری مسابقات و امتحانات بزرگ کتابخوانی است که با معرفی کتاب‌هایی در زمینه علوم قرآنی عمومی، شرکت کنندگان می بایست به پاسخگویی سوالات تستی بپردازند.
۱۱_فعالیت های پژوهشی
یکی از مهمترین پشتوانه های هر موسسه‌ای، پشتوانه‌های علمی و تحقیقاتی است . این موسسه با پشتوانه تحقیقاتی غنی مسیر خویش را هموار نموده و با نگاهی دقیق به گذشته تمامی آنها را در همین راستا به صورت تجربه های مکتوب ، سکوی پرواز خویش قرار داده است . لذا با تشکیل معاونت پژوهش و تحقیقات در چهارچوب تشکیلاتی این موسسه و به کارگیری بیش از ۵۰ نفر از قرآن پژوهان و حافظان موسسه، فعالیت های متعدد پژوهشی را انجام داده است.
در زیر به برخی از آنها اشاره می‌شود:
الف) پژوهش در زمینه تفسیر
از مهمترین اهداف این موسسه در سایه حفظ قرآن کریم، آموزش تفسیر و مفاهیم بلند قرآن کریم است که نیاز به تشکیل گروه تولید محتوا برای گروه‌های تفسیر و تلخیص تفاسیر موجود همچون المیزان ، نمونه و نور با شیوه های خاص و مورد نیاز این موسسه داشت و حاصل آن جزوات متعددی بوده است.
ب) پژوهش در زمینه مفاهیم ( طرح پرتو هدایت)
این موسسه با تشکیل گروهی از حافظان قرآن پژوهان، اقدام به طراحی طرح جدید در زمینه آموزش مفاهیم نمود که در سطوح مختلف و در تمامی مدارس و مساجد کشور قابل اجرا بود. این طرح به عنوان پرتو هدایت نامگذاری شد.
ج) استخراج موضوعات اصلی و فرعی از قرآن کریم
حفظ موضوعی قرآن کریم مبتنی بر استخراج موضوعات اصلی و فرعی از قرآن و بیش از ۱۰ جزء از قرآن با استفاده از تفاسیر نور و راهنما به انجام رسید و جزء دوم قرآن در قالب کتابی به نام شکوفه هایی از کلام وحی به چاپ رسید.
د) تالیف کتاب آسمانی‌ترین کلام
این کتاب برای عموم مخاطبین و توسط واحد تحقیق و پژوهش این موسسه به چاپ رسید. این کتاب با زبانی ساده به تشریح و بیان جلوه های مختلف اعجاز قرآن و اثبات آن پرداخته و به عنوان کتاب پیش نیاز در موقع ورود قرآن پژوه مورد مطالعه قرار می‌گرفت.
ه) تحقیق به عنوان روش شناسی حفظ قرآن
این تحقیق تحت نظر استادان برجسته دانشگاه در رشته‌های روانشناسی و علوم قرآنی و کارشناسان فن در زمینه فعالیتهای قرآنی آغاز شد و علاوه بر بررسی حفظ و تاثیرات آن از دیدگاه روانشناسی، به بررسی روش های متنوع حفظ در گروه‌های سنی مختلف می پردازد و سعی می‌کند با کارشناسی‌های لازم به روش شناسی و آسیب شناسی روش های مختلف پرداخته و در نهایت با ارائه راهکارهای مناسب و مطابق با استانداردهای علمی و پژوهشی در زمینه حفظ قرآن ، روش های برتر و الگو را معرفی نماید.
و) فیش برداری و نمایه‌سازی از هزاران داستان اخلاقی و تاریخی
از دیگر پروژه‌های تحقیقاتی می‌توان به فیش برداری و موضوع بندی داستانهای اخلاقی و تاریخی از کتاب‌های مختلف نام برد که توسط دانش آموزان و با هدف
۱_ ایجاد روحیه مطالعه و تحقیق
۲_آشنایی با روش های مطالعه و فیش برداری صحیح
۳_ انجام فعالیتهای گروهی و تاثیرپذیری و عبرت آموزی با توجه به مطالعه داستان های اخلاقی و تاریخی مستند صورت پذیرفت. این داستان‌ها که در قالب صدها موضوع اخلاقی، اجتماعی ،مذهبی و سیاسی نمایه سازی و موضوع بندی شده از تحقیقات پایه است و می‌تواند منبع بسیار ارزشمندی برای محققین، معلمین و سخنرانان باشد.